Hirurško lečenje karcinoma pluća

ŠTA JE KARCINOM PLUĆA?

Karcinom pluća je maligni tumor pluća. Poslednjih godina karcinom  pluća predstavlja vodeći tumor po učestalosti kod muškaraca, uz  tendenciju da zauzme to mesto i kod žena. Za efikasnu borbu protiv ove  bolesti najveći značaj imaju rana dijagnostika i hirurško lečenje.  Najčešći faktori rizika za nastanak karcinoma pluća su pušenje,  zagađenost životne sredine (aerozagađenje) i genetska predispozicija  (nasledna sklonost). Najbolji rezultati se postižu primenom hirurškog  lečenja.

SIMPTOMI I ZNACI BOLESTI

• Simptomi karcinoma pluća zavise od histopatološkog tipa, veličine,  lokalizacije tumora i načina na koji se širi. Karcinom pluća je jedan od  najpodmuklijih malignih tumora, zato što simptome daje tek u odmaklom  stadijumu bolesti (stadijum kada je bolest već proširena). Najvažniji i  najčešći simptomi raka pluća su: uporan kašalj, iskašljavanje  sukrvičavog ispljuvka, bol u grudima pri kašljanju ili dubokom disanju,  otežano disanje, upala pluća koja ne prolazi posle antibiotske terapije  ili ponavljana upala, gubitak apetita i telesne težine.
• Karcinom  pluća često izaziva pleuralni izliv. Ponekad je prisutan pad krvnog  pritiska i znaci srčanog popuštanja. Kod karcinoma vrha pluća sreće se  Hornerov sindrom, bol u ramenom pojasu i ruci praćen postepenom slabošću  mišića ruke. Jedan od značajnih simptoma je pojava promuklosti koja  nastaje usled pritiska tumora na živac koji inerviše glasne žice.

DIJAGNOZA

• Rentgenski snimak grudnog koša predstavlja prvi dijagnostički  postupak kojim se mogu otkriti sumnjive promene na plućima (koje se mogu  videti kao senke). Ukoliko se rentgenskim snimkom utvrdi promena na  plućima potrebno je dodatno dijagnostičko ispitivanje.
• Kod  pacijenata sa senkom na rentgenskom snimku pluća potrebno je uraditi CT  (kompjuterizovanu tomografiju tj. skener) grudnog koša sa kontrastom.  Skenerskim snimanjem grudnog koša mogu se dobiti detaljnije informacije o  veličini, lokalizaciji, strukturi i proširenosti tumora na okolne  strukture. Ukoliko postoji potreba poželjno je da se u sklopu dodatne  dijagnostike odradi i CT gornjeg sprata trbuha, CT glave, ultrazvuk  trbuha i scintigrafija skeleta.
• Bronhoskopija je osnovna i  nezaobilazna dijagnostička metoda za ispitivanje i proveru stanja  disajnih puteva i uzimanje uzoraka tumorskog tkiva ili ćelija. U toku  bronhoskopije vrši se biopsija i uzimanje uzoraka za histopatološku i  citološku analizu. Ukoliko je bronhoskopski nalaz uredan, a tumorska  senka lokalizovana sasvim periferno, radi se perkutana iglena biopsija  tumora (transtorakalna biopsija) pod kontrolom ultrazvuka, CT-a ili  radioskopije. Uzimanje uzoraka tumora za biopsiju može se izvršiti i  primenom VATS metode.
• Svi uzorci tkiva dobijeni biopsijom  podvrgavaju se odgovarajućim citološkim, patohistološkim i  imunohistohemijskim ispitivanjima, u cilju utvrđivanja dijagnoze,  stepena maligniteta i stadijuma proširenosti bolesti.
• Pored  nabrojanih dijagnostičkih procedura, za utvrđivanje proširenost bolesti  koristi se i pozitronska emisiona tomogreafija (PET scan).

HIRUŠKO LEČENJE

• Hirurško lečenje karcinoma pluća primenjuje se kada je bolest  lokalizovana u plućima (stadijum I-IIIa), a preostali deo pluća nakon  resekcije (uklanjanja tog dela pluća) omogućava normalno funkcionisanje  nakon operacije. Hirurško lečenje se može primeniti i kod bolesnika sa  proširenom bolešću (stadijum IIIb i IV), ali tek nakon pozitivnog  odgovora posle hemioterapije.
• Hirurško lečenje karcinoma pluća  (nesitnoćeijskog, a u poslednje vreme i sitnoćelijskog) podrazumeva  uklanjanje režnja plućnog krila (lobektomija). Kod bolesnika sa  prethodno oštećenom plućnom funkcijom ili godinama života, može se  uraditi manja sublobarna ekscizija (klinasta ili atipična resekcija), uz  veliki rizik od recidiva bolesti, mnogo veći nego kod lobektomije.
•  Standardne procedure u hirurškom lečenju karcinoma pluća su lobektomija  i pneumonektomija sa modifikacijama - bilobektomija i "sleeve"  lobektomija. Manje opsežne resekcije kao što su segmentektomije i  atipične resekcije su kompromisne operacije kod T1-2 N0 tumora za  pacijente sa smanjenom respiratornom rezervom ili srčanim oboljenjem.