Mastektomija sa disekcijom aksile

Šta je mastektomija sa disekcijom aksile?

Mastektomija sa disekcijom aksile podrazumeva kompletno uklanjanje žlezdanog tkiva dojke sa kožom, kolutom i bradavicom kao i uklanjanje svih limfnih čvorova u pazušnoj jami. Ovakav tip mastektomije se još i naziva modifikovana radikalna operacije dojke po Maddenu i podrazumeva kompletno uklanjanje dojke i prva dva nivoa limfnih čvorova pazušne jame.

Indikacije/Zašto se radi?

Radikalna mastektomija dojke se radi:

kada je tumor veći od 5 cm u prečniku ili je srazmerno velik u odnosu na veličinu dojke
kada se u jednoj dojci nalazi više od jednog tumora (multicentrični karcinomi)
kod zapaljeskog oblika raka dojke
kod žena koje imaju nasledni faktor BRCA mutaciju koja povećava rizik od ponovnog pojavljivanja tumora
kod žena obolelih od bolesti vezivnog tkiva kao što su sklerodermija i lupus (jer zračenje kod njih ima dodatna neželjena dejstva)
ako lečenje zračenjem (radioterapijom) nije bilo uspešno tj. tumor se vratio nakon inicijalnog hirurškog lečenja
u nekim slučajevima nakon sprovođenja neoadjuvantnog lečenja (hemio/biološka/hormonska terapija) koja za cilj ima da se tumor smanji.

Odluka o izvođenju radikalne mastektomije se donosi na osnovu uvida u kompletnu dijagnostiku:

mamografiju
EHO dojke (ultrazvučni pregled)
MR dojke (snimak magnetnom rezonancijom)
histopatološkog nalaza nakon učinjene tru cut biopsije (HP nalaz-tip karcinoma, status ER, PR, HER2, Ki-67%).

Na osnovu sagledavanja kompletne dijagnostike i pridruženih bolesti pacijenta konzilijum za dojku predlaže tip hirurškog lečenja oslanjajućl se na važeće nacionale i svetske vodiče za lečenje rak dojke: (Nacionalni vodič dobre kliničke prakse za dijagnostikovanje i lečenje raka dojke, Breast Cancer NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology Version 6.2020, September 8, 2020, Early Breast Cancer: ESMO Clinical Practice Guidelines, Ann Oncol (2019).

Kako se izvodi mastektomija sa disekcijom aksile

Mastektomija sa disekcijom aksile se izvodi u opštoj anesteziji. Kod pacijentkinja koje imaju invazivni tip raka dojke sa klinički zahvaćenim limfnim čvorovima neophodno je ukloniti sve limfne čvorove iz pazušne jame. Operacija započinje tako što hirurg napravi eliptični rez oko dojke. Zatim se pristupa uklanjanju kompletnog žlezdanog tkiva dojke sa kožom, kolutom i bradavicom kao i uklanjanju svih limfnih čvorova.

Kod pacijentkinja koje imaju klinički zahvaćene limfne čvorove (N1) uklanjanju se svi limfni čvorovi (disekcija pazušne jame), bez provere limfnih čvorova stražara.

Odstranjeni limfni čvorovi se šalju na laboratorijsku histopatološku analizu.

U završnoj fazi operacije hirurg u ložu operativno odstranjene dojke plasira aspiracioni dren radi odvođenja tečnosti (seroma) koja se nagomilava nakon operacije. Rez se zašiva šavovima. Rana se previja zavojima koji pokrivanju samo operativni rez.

Operacija traje 2 sata.

Potencijalni rizici mastektomije sa disekcijom aksile

Moguće komplikacije su:

infekcija
krvarenje
bol
stvaranje seroma (nakupljanje tečnosti na mestu uklanjanja tumora i limfnih čvorova)
stvaranje hematoma (krvnog podliva)
stvaranje ožiljnog tkiva
limfedem (otok mekih tkiva nastao nakupljanjem limfe usled otežanog protoka) sa otokom ruke.

Priprema za mastektomiju sa disekcijom aksile

Pre operacije je neophodno da doktoru prijavite koje lekove, vitamine ili suplemente uzimate.

Neophodno je da konsultujete lekara kada da prestanete da uzimate lekove koji mogu da povećaju rizik od masivnog krvarenja kao što su analgetici i antikoagulanti: Brufen, Aspirin, Cardiopirin, Plavix, Briliqe, Farin, Sintrom, Sinkum, Pradaxa, Xarelto, Eliquis.

Ne bi trebalo ništa da jedete ili pijete 8-12 sati pre operacije.

Oporavak posle mastektomije sa disekcijom aksile

Nakon operacije se pacijentkinja prebacuje u sobu za oporavak gde joj se prate telesna temperatura, puls, krvni pritisak i disanje. U bolnici najčešće ostaje 1 dan.

Pacijentkinja obično oseća blaži bol i utrnutost u podpazušju i sa unutrašnje strane nadlaktice.

Dobija uputstva o nezi rane i drena kada ode kući. Savetuje se koje fizičke aktivnosti da izbegava dok se dren ne ukloni, a koje vežbe da radi da bi se sprečila ukočenost ruke i ramena. Objašnjava joj se kako da prepozna znake infekcije i limfedema. Dobija recepte za analgetike i antibiotike.

Rezultati histopatološke analize se obično dobijaju do nedelju dana nakon operacije. Na prvom kontrolnom pregledu doktor objašnjava nalaz i upućuje pacijentinju na konzilijum radi odluke o daljem lečenju.