Kawasakijeva bolest
Šta je Kawasakijeva bolest?
Kawasakijeva bolest je akutni, sistemski vaskulitis, što znači da postoji zapaljenje u zidu krvnih sudova, bilo koje arterije srednje veličine u telu, među koje spadaju i srčane (koronarne) arterije. Ovo oboljenje se često naziva i mukokutano limfonodularni sindrom jer su promenama zahvaćene i limfne žlezde, koža i sluzokoža.
Bolest je prvi put opisao japanski pedijatar Tomisaku Kawasaki po kome je ovo oboljenje i dobila ime.
Šta je uzrok nastanka i ko najčešće oboleva?
Danas je Kawasakijeva bolest vodeći uzrok stečenog oboljenja srca kod dece.
Uzrok bolesti nije tačno poznat. Najverovatnije se radi o poremećaju imunološkog odgovora, koji pokreće infekcija, a koja kod genetski predisponiranih osoba, dovodi do aktivacije zapaljenskog procesa, slabljenja zida i oštećenja krvnih sudova.
Od Kawasakijeve bolesti najčešće oboljevaju deca mlađa od 5 godina, retka je kod dece mlađe od 3 meseca i starije od 5 godina. Češće se javlja kod dečaka. Prisutna je tokom cele godine, ali sa češćom pojavom u toku zimskih meseci i proleća. Bolest nije zarazna i ne može se preneti sa jednog deteta na drugo.
Koji su klinički znaci?
U odsustvu specifičnih laboratorijskih testova, dijagnoza Kawasakijeve bolesti se postavlja na osnovu kliničkih simptoma i znakova, kao što su visoka temperatura, nejasnog porekla, koja traje 5 ili više dana, uz prisustvo 4 od sledećih 5 simptoma/znaka:
- Crvenilo oba oka (obostrani konjuktivitis) u odsustvu pojačane sekrecije.
- Uvećanje limfnih čvorova, najčešće jedne polovine vrata.
- Ospa po koži trupa i ekstremiteta, koja može da liči na ospu kod malih boginja, šarlaha, ili koprivnjaču.
- Promene u ustima i jeziku, u vidu izrazito crvenih, ispucalih usana, crvenila jezika ("jagodičast" jezik) i ždrela.
- Promene na dlanovima i tabanima u vidu otoka i crvenila kao i otok prstiju sa pojavom karakterističnog perutanja kože.
Osim navedenih simptoma, bolest se može prezentovati i u vidu bola i/ili otoka zglobova, bola u trbuhu, proliva, povraćanja, žutice, zapaljenje jetre i pankreasa, razdražljivosti ili glavobolje.
Koji su najteži oblici Kawasakijeve bolesti?
Zahvaćenost srca je najozbiljnija manifestacija Kawasakijeve bolesti koja može dovesti do ozbiljnih komplikacija. Svi delovi srca mogu biti zahvaćeni zapaljenskim procesom, što znači da se može javiti zapaljenje srčane ovojnice (perikarditis), zapaljenje srčanog mišića (miokarditis) ili upala srčanih zalistaka. Međutim, glavna karakteristika ove bolesti je razvoj proširenja (aneurizmi) srčanih arterija. Unutar ovih proširenja ili na unutrašnjoj strani oštećenog zida arterije intenzivira se proces zgrušavanja krvi, koji vodi ka formiranja ugruška (tromba). Ugrušak u krvnom sudu otežava snabdevanje krvlju srčanog mišića što u najtežim slučajevima može dovesti do pojave srčanog udara (infarkt miokarda).
Kod određenog broja dece (posebno mlađe od godinu dana) često se javlja nepotpuna forma bolesti, odnosno nisu prisutne sve kliničke manifestacije bolesti, što otežava pravovremeno postavljanje dijagnoze.
Koje dijagnostičke metode se primenjuju da bi se postavila ili potvrdila dijagnoza?
Deci kod koje je postavljena dijagnoza Kawasakijeve bolesti ili postoji sumnja da se kod deteta radi o ovom oboljenju potrebno je uraditi osnovne laboratorijske analize, kao što su kompletna krvna slika, sedimentacija eritrocita, biohemijske analize (C reaktivni protein, parametre jetrine i bubrežne funkcije, funkcije pankreasa, proteine i albumine u krvi), urin, a od dijagnostičkih metoda elektrokardiogram, (EKG), ultrazvuk srca (ehokardiogram) i ukoliko je potrebno rendgenski snimak srca i pluća.
Lečenje i prognoza
Dete sa postavljenom dijagnozom Kawasakijeve bolest mora da se leči u bolnici a lečenje mora da se otpočne odmah po postavljanju dijagnoze, kako bi se smanjio zapaljenski proces i sprečila pojava promena, komplikacija na srcu. Terapija se sastoji od intravenske primene visokih doza imunoglobulina i acetisalicilne kiseline (Aspirina). Lečenje manjim dozama Aspirina se nastavlja sve dok se ne normalizuju parametri zapaljenja a ultrazvuk srca deteta bude uredan.
Kod većine pacijenata prognoza je odlična i oni mogu da vode normalan život, normalno rastu i razvijaju se. Deca kod koje bolest nije dovela do oštećenja srca nemaju ograničenja u pogledu svakodnevnih aktivnosti uključujući i bavljenje sportom.
Međutim, deca kod koje su se razvile promene na srčanim arterijama, zbog moguće pojave srčanih tegoba u detinjstvu, zahtevaju praćenje i redovne kontrole od strane dečijeg kardiologa.
